Projekty naukowe

Aspekty prawne wykorzystania punktacji społecznej oraz sztucznej inteligencji w procesie świadczenia usług publicznych

Celem projektu jest ocena dopuszczalności wykorzystania systemów sztucznej inteligencji w procesie świadczenia usług publicznych opartych o system punktowej oceny (social scoring). Szerokie wykorzystanie dużych zbiorów danych (Big Data) oraz postępująca cyfryzacja i automatyzacja ich przetwarzania kusi podmioty publiczne do sięgnięcia po rozwiązania oparte o sztuczną inteligencję do oceny oraz do podejmowania rozstrzygnięć w zakresie korzystania z usług publicznych oraz świadczeń publicznych.

W ramach projektu zostanie przeprowadzona analiza istniejących oraz projektowanych rozwiązań prawnych w ramach sztucznej inteligencji w kontekście krajowym, unijnym oraz europejskim. Aspekt międzynarodowy ma szczególne znaczenie z uwagi na transgraniczność rozwiązań technologicznych oraz różne podejścia regulacyjne widoczne w innych państwach. Ponadto istotne jest również różny poziom wdrażania rozwiązań opartych o AI poszczególnych państwach europejskich.

Program: MINIATURA 6, Narodowe Centrum Nauki

Kierownik projektu: dr Mateusz Pszczyński

Link

Prawne formy zarządzania dziedzictwem kulturowym w Europie w perspektywie prawnoporównawczej

Celem tego projektu, realizowanego w ramach międzynarodowego programu badawczego, „Dictionnaire de droit comparé du patrimoine culturel”, jest przeprowadzenie badań o charakterze podstawowym, które wniosą znaczący wkład w badania nad prawem ochrony dziedzictwa kulturowego. Ochrona oraz skuteczne zarządzanie dziedzictwem kulturowym są bowiem współcześnie coraz częściej postrzegane jako kluczowy element rozwoju społecznego, a także jako sposób radzenia sobie z zagrożeniami związanymi z konfliktami, zorganizowaną przestępczością, terroryzmem oraz fundamentalizmem. Problematyka ta stanowi jednak wciąż bardzo trudny problem dla teorii i praktyki prawa. Podczas gdy na poziomie międzynarodowym regulacje prawne w dziedzinie kultury – zazwyczaj dotyczące ochrony twórczości ludzkiej oraz ochrony dziedzictwa kulturowego – osiągnęły już pewien stopień standaryzacji, krajowe ustawodawstwo w tym obszarze jest bardzo zróżnicowane. Dotyczy to również wewnętrznych systemów prawnych państw członkowskich Unii Europejskiej (UE). Choć UE jest najbardziej zintegrowaną organizacją międzynarodową na świecie, w której kwestie wspólnej polityki w obszarze kultury podlegają coraz głębszej integracji prawnej i instytucjonalnej, to regulacja prawna ochrony dziedzictwa kulturowego i zarządzania nim należy do wyłącznej kompetencji prawa krajowego państw członkowskich. W praktyce oznacza to, iż istnieją głębokie różnice pomiędzy systemami prawa krajowego dziedzictwa kulturowego w UE. Głównym celem badawczym tego projektu, prowadzonego w ramach współpracy międzynarodowej, jest zatem usystematyzowanie najważniejszych instytucji krajowego prawa dziedzictwa kulturowego w wybranych państwach europejskich (Belgia, Francja, Grecja, Hiszpania, Niemcy, Włochy, Łotwa, Polska, Szwajcaria i Wielka Brytania), w perspektywie porównawczej. Zadania podjęte w ramach projektu zmierzają zatem do zbadania, czy i w jakim stopniu europejskie systemy prawa ochrony dziedzictwa kulturowego wykazują podobieństwa lub pewne elementy łączące, a jeśli tak, to czy możliwe jest ustalenie wspólnej terminologii i pojęć odnoszących się do tego obszaru regulacji w Europie. Wkład projektu w szerszy, międzynarodowy program badawczy polega na analizie polskiego systemu prawnego ochrony dziedzictwa kulturowego w oparciu o kwestionariusz badań porównawczych. W związku z tym zostanie zbadane, czy i w jakim stopniu polskie prawo w tym obszarze należy wspólnego, europejskiego rdzenia prawa dziedzictwa kulturowego, oraz czy przyczynia się ono do jego budowy i krystalizacji. Analiza naukowa podjęta w ramach projektu jest oparta o badania tekstów aktów normatywnych, orzecznictwa sądów, praktyki administracji publicznej, instrumentów polityki kulturalnej oraz literatury przedmiotu. Głównym rezultatem tego projektu badawczego jest wkład w opracowanie obszernego słownika prawa porównawczego dziedzictwa kulturowego (Dictionnaire de droit comparé du patrimoine culturel). Będzie on stanowił kamień milowy dla dalszych studiów na prawem dziedzictwa kulturowego w Europie. Wyniki badań są również opublikowane w ważnych, recenzowanych czasopismach naukowych oraz przedstawione w referatach konferencyjnych.

Program: OPUS 18, Narodowe Centrum Nauki

Kierownik projektu: dr Andrzej Jakubowski

Okres realizacji projektu: 48 miesięcy

Link

Czasopismo “Opolskie Studia Administracyjno – Prawne”

Projekt realizowany w ramach programu „Rozwój czasopism naukowych”, ogłoszonego rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 sierpnia 2021 r. w sprawie programu „Rozwój czasopism naukowych” (Dz. U. z 2021 r., poz. 1514) zawiera koncepcję rozwoju praktyk wydawniczych i edytorskich oraz ich wpływu na obecność czasopisma w obiegu międzynarodowym. Projekt obejmuje digitalizację czasopisma, upowszechnianie czasopisma w przestrzeni międzynarodowej i społecznościowej oraz aplikowanie czasopisma do międzynarodowych baz danych, m.in. Scopus oraz Web of Science.

Celem projektu jest rozwój czasopisma “Opolskie Studia Administracyjno – Prawne” i jego szersza obecność w międzynarodowej przestrzeni wydawniczej.

Projekt realizuje strategię rozwoju czasopisma, obejmującą trzy filary:

  • Upowszechnienie czasopisma w międzynarodowej przestrzeni wydawniczej i społecznościowej oraz dotarcie publikowanych w otwartym dostępie artykułów do czytelników na całym świecie;
  • Wzmocnienie cyfryzacji czasopisma oraz jego przejrzystości i funkcjonalności w przestrzeni cyfrowej;
  • Merytoryczny i projakościowy rozwój czasopisma poprzez utrzymanie i wzmocnienie dobrych praktyk wydawniczych i wymogów stawianych nowoczesnym czasopismom naukowym.

Program: Rozwój czasopism naukowych, Ministerstwo Edukacji i Nauki

Kierownik projektu: dr hab. Marta Woźniak, prof. UO

Okres realizacji projektu: 24 miesiące

Link

Projakościowa ewaluacja nauk prawnych

asadniczym celem badawczym projektu jest przeprowadzenie analizy systemów ewaluacji nauk prawnych i miar stosowanych do oceny jakości badań w tej dyscyplinie pod kątem ich przydatności do tego celu oraz opracowanie systemu pozwalającego na ocenę pracy zespołów badawczych w kraju i porównanie wyników z osiąganymi przez prawników akademickich za granicą. Poszczególne rządy, grantodawcy i prywatne instytucje sporządzające rankingi uczelni i dyscyplin zakładają, że nauka ma jeden, wspólny dla wszystkich dziedzin i dyscyplin zestaw miar jakości, a w związku z tym, że to, co sprawdza się przypadku fizyków, inżynierów, czy psychologów sprawdzi się także w odniesieniu do prawników, historyków i filozofów. W naukach humanistycznych i naukach prawnych istnieje silny sprzeciw wobec takiemu zrównywaniu dyscyplin. W szczególności przedstawiciele nauk prawnych twierdzą, że ich dyscyplina jest unikatowa. Jak dotąd nie przeprowadzono kompleksowych badań prawdziwości tego poglądu, choć przeprowadzone przez wnioskodawcę (Stec 2021) badanie pilotażowe pokazuje, że struktura afiliacji czołowych czasopism prawniczych wg wykazu MEiN różni się bardzo istotnie od struktury afiliacji w takich czasopismach jak “Nature” czy “Science.” Może to sugerować, że nauki prawne w istocie są wyjątkiem od reguły, co ostatecznie mają zweryfikować badania przeprowadzone w ramach tego projektu.

Strona projektu: https://ewaluacjaprawa.com/

Okres realizacji projektu: 24 miesiące

Program: Nauka dla Społeczeństwa, Ministerstwo Edukacji i Nauki

Kierownik projektu: dr hab. Piotr Stec, prof. UO

Wykład prof. Piotra Steca na University of California Berkeley w Center for Studies in Higher Education:  Is Law a “Parallel Science?” Metrics-based Research Assessment and Academic Legal Research

Link

Smart Human Oriented Platform for Connected Factories (SHOP4CF)

SHOP4CF (Smart Human Oriented Platform for Connected Factories) to projekt finansowany przez UE w ramach ósmego programu ramowego Horyzont 2020, którego celem jest stworzenie unikalnej infrastruktury do wygodnego wdrażania aplikacji przemysłowych zorientowanych na człowieka. W ramach projektu 20 partnerów opracowuje kompleksową platformę oprogramowania zawierającą szeroki zakres komponentów, które pokrywają szerokie spektrum wymagań przemysłowych, zwłaszcza w kontekście nowoczesnej, elastycznej i bogatej w dane produkcji. Ogólna wizja SHOP4CF zakłada, że produkcja jutra wymaga zarówno umiejętności maszyn (np. wysokiej dokładności, precyzji lub wytrwałości), jak i zasobów ludzkich (np. kreatywności, zdolności adaptacyjnych lub zmysłu dotyku) działających w granicach regulacji prawnych. Dlatego wszystkie komponenty uwzględnione w platformie oprogramowania SHOP4CF mają na celu wzajemne uzupełnianie się pracy ludzkiej i maszyn, aby poprawić warunki pracy poprzez: automatyzację pracy oraz zwiększenie produktywności człowieka poprzez wsparcie AI. Fabryki w Europie stają się coraz bardziej inteligentne i coraz lepiej optymalizują swoje procesy produkcyjne, dzięki czemu przemysł staje się bardziej zrównoważony i konkurencyjny. Obecnie najważniejszym celem jest znalezienie odpowiedniej równowagi pomiędzy efektywną kosztowo automatyzacją powtarzalnych zadań i wykorzystaniem możliwości pracowników w działaniach wymagających możliwości adaptacji i kreatywności W związku z wdrażaniem modeli opartych na łączeniu wielu elementów zakładów produkcyjnych powstają olbrzymie ilości danych, generowanych przez wbudowane czujniki i połączone urządzenia produkcyjne. Wszystkie te informacje mogą być użyteczne w usprawnianiu procesów. W ramach finansowanego przez Unię Europejską projektu SHOP4CF powstaje oparta na otwartej architekturze platforma, która pozwoli na wspieranie ludzi w działalności produkcyjnej oraz realizację podstawowych wdrożeń w ramach dostępnego za darmo rozwiązania typu open-source. Pilotaże testowe są prowadzone przez liderów przemysłowych (BOSCH, Volkswagen, Siemens, Arcelik) w Europie i 30 zewnętrznych projektach pilotażowych wybranych w drodze 5 otwartych zaproszeń. Koordynatorem projektu jest Technische Universitaet Muenchen. Projekt jest realizowany przez konsorcjum: Teknologian Tutkimuskeskus Vtt OY (Finlandia) Fraunhofer Gesellschaft Zur Foerderung Der Angewandten Forschung E.V. (Niemcy), Teknologisk Institut (Dania), Interuniversitair Micro-Electronica Centrum (Belgia), European Dynamics Luxembourg SA (Luksemburg), Fundingbox Research APS (Dania), Technische Universiteit Eindhoven (Niderlandy), Uniwersytet Opolski (Polska), Institut de Recherche Technologique Jules Verne (Francja), Instytut Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk (Polska), Universidad Politecnica de Madrid (Hiszpania). Budżet całkowity 16 mln. euro, wkład UE 15 mln. euro. Projekt ma charakter multidyscyplinarny, obejmuje dziedziny nauki: społeczne (w tym prawo), inżynierie i technologię, zgodnie z wytycznymi UE w zakresie projektów badawczych. Zespół naukowy Uniwersytetu Opolskiego (zatrudniony specjalnie dla tego projektu) pod moim kierownictwem jest odpowiedzialny za analizę problematyki danych osobowych i nieosobowych, przygotowanie wytycznych zgodności z regulacjami RODO i innymi dotyczącymi prywatności. Ponadto prowadzimy badania dotyczące problematyki licencji, w tym licencji open-source dla oprogramowania modularnego wykorzystującego AI. Wyzwaniem naukowym jest kwestia wykorzystania sztucznej inteligencji w ramach realizacji projektu w zgodności z projektowanymi regulacjami unijnymi oraz prawem krajowym poszczególnych państw członkowskich. Efektem prac są rekomendacje dla zespołu wdrożeniowego, raporty, bieżąca analiza zagadnień prawnych, wsparcie przy wdrożeniu. Efektem naukowym jest przygotowywana monografia naukowa: Prawne aspekty automatyzacji procesów w gospodarce cyfrowej 3.0 (termin wydania 2022/23 – wydawnictwo Springer lub Nomos), uczestnictwo w konferencjach naukowych.
 

Program: Horyzont 2020- Research and Innovation Framework Programme

Kierownik projektu: dr hab. Dariusz Szostek

Strona projektu: https://shop4cf.eu

Okres realizacji projektu: 48 miesięcy

Link

Skip to content